Rừng Lan xin được giới thiệu cùng bạn đọc bài viết về Trồng lan Hài bằng đá nham thạch, do Trần Mạnh – CLB Hoa lan Hà Nội lược dịch. 

Mùa đông là thời điểm các lưỡi mèo của lan Hài trong bộ sưu tập của tôi xuất hiện. Lan Hài không phải là một nhóm lan mà tôi sưu tập, nhưng quà tặng hàng năm mang đến cho tôi những cây Hài, chúng hoàn toàn khỏe mạnh cho đến khi đột ngột tàn lụi bởi vì tôi không thay chậu đủ thường xuyên cho chúng.

Sau khi đọc một bài báo về Lan Hài trong điều kiện sống tự nhiên của chúng, tôi nhận ra rằng đa số lan Hài mọc trên đá vôi lộ thiên có độ axit khá cao trong các giá thể mục nát, có vẻ như đó là một lời giải thích hợp lý cho sự suy thoái do môi trường sống bị thay đổi.

Chuyến viếng thăm của Paul Phillips đã khẳng định những gì tôi nghi ngờ; khoáng chất của đá vôi hỗ trợ cho lan Hài phát triển và được phát hiện từ lâu bởi những người trồng lan Hài ở Anh. Hàng năm, tôi bổ sung thêm một lớp vôi mỏng cho các cây Hài của tôi mỗi tháng hoặc lâu hơn. Nếu tôi quên, tôi sẽ nhận thấy một sự thay đổi trên màu sắc của lá lan Hài, điều đó sẽ nhắc nhở tôi bổ sung thêm vôi (khoáng chất). Trong vòng một tuần, tôi có thể nhận thấy màu sắc thay đổi trên các lá Hài chuyển sang màu xanh sáng bình thường. Với chế độ này, tôi có thể bỏ hàng năm mà không cần thay chậu nhưng môi trường đó vẫn xuống cấp quá nhanh so với sự mong đợi của tôi.

Có lẽ những người yêu lan Hài thích thay chậu, nhưng hầu hết trong số chúng ta đã trồng lan Cattleya đều thấy rằng thay chậu là một việc vặt vãnh; do đó tôi tìm kiếm một giá thể khác. Dùng đá nham thạch để trồng lan Hài là một việc ngẫu nhiên. Một cây lớn của chậu hài Lady Isabel bị đổ xuống ghế và một thân của nó rời ra khỏi gốc rễ phía sau. Tôi nhét thân Hài rời đó vào một cái chậu ngay lập tức có khối lượng quá lớn so với cây. Tôi đã thử nghiệm với đá núi lửa sử dụng cho trồng Cattleya của tôi vào lúc đó, tôi đã ném một nắm đá núi lửa vào chậu để giữ cho nó không bị đổ ngã và đặt nó cùng với các cây Hài khác với ý định sẽ thay chậu ngay sau khi có hỗn hợp giá thể trồng lan Hài. Khỏi phải nói, tôi quên mất cây đó cho đến khi tôi thấy một cái “meo” lớn đang nổi lên trên giá để lan Hài. Khi tôi dỡ cây ra, hệ thống rễ đã bám sát dưới đáy chậu và có thêm 2 chồi mới.

Đá không có vẻ là giá thể ưa thích của lan Hài bởi vì lan Hài thích có độ ẩm liên tục trong giá thể trồng nó. Chúng có bộ rễ khỏe, trong đó khô một cách nhanh chóng. Làm thế nào mà nó có thể sống tốt trong đá? Như tôi đã thử nghiệm với đá núi lửa để làm giá thể trồng nó trở nên rõ ràng rằng đá núi lửa có khả năng hấp thụ một lượng lớn nước khi nó khô ráo. Ban đầu tôi sử dụng các viên đá núi lửa có kích cỡ bằng hạt đậu, nhưng có lót một lớp cát mịn dưới đáy chậu sau một vài tháng. Lan Hài trồng bằng hỗn hợp này thường bị chết rễ tương tự như trong trường hợp giá thể trồng bị hư mục .

Sau nhiều lân thử nghiệm nó trở nên rõ ràng rằng đá núi lửa cần phải ngâm trong nước vài tuần hoặc để lại bên ngoài còn cát đổ bên trên bề mặt. Điều này là không cần thiết với hầu hết các vật liệu trồng là đá. Ngoài ra, rõ ràng rằng cần phải dùng các viên đá có kích thước lớn hơn để cho phép không khí luân chuyển đủ xung quanh rễ. Kích cỡ đá khoảng nửa inch là tốt nhất, dùng các viên đá lớn hơn để lót dưới đáy chậu để gia tăng độ thoát nước.

Khoáng chất (vôi) là thứ phân bón cần thiết hơn, nên vẫn thêm lên trên bề mặt chậu bởi vì nó được lâu hơn, nhưng dùng dạng bột sẽ tốt hơn. Khi tôi sử dụng nước mưa, nó có tính axit, vôi cần bổ sung hàng tháng, đặc biệt là vào mùa hè khi lan được tưới nước hai đến ba lần mỗi tuần. Sự kết hợp của đá núi lửa và vôi làm cho rễ Hài phát triển, có thể trồng vào chậu nhựa nhưng đôi khi làm cho chậu bị biến dạng. Thường chậu cần phải cắt đi mới nhổ được cây Hài ra, nhưng chỉ sau khi cây đã phát triển trong vài năm. Cuối cùng, không thay chậu.

Cách thức trồng thế này chỉ được thay đổi sau khi tôi dời nơi ở đến Florida, nơi đó nước tưới của tối có độ PH là 7.5. Bây giờ tôi thường cho ít vôi hơn và cũng nhận được kết quả tương tự. Tôi vẫn còn đang thử nghiệm một lượng lớn hơn đá núi lửa với các chậu lớn hơn, đó là việc cần thiết bởi vì các cây của tôi đã lớn hơn. Đá vôi xay nhỏ cũng luôn sẵn có ở Florida và tôi thêm nó lên trên mặt chậu như là sự bổ sung cả hai loại đá và còn bởi vì nó không ngậm nước mà còn thoát nước tốt hơn. Chờ cho phần tiếp theo sau khi những thử nghiệm này có kết quả.

Bạn có thể tìm được đá núi lửa ở đâu?

Hầu hết các vườn lớn đều có sản phẩm này đóng trong các túi. Nó có thể được lấy từ các nhà cung cấp.