THU NHẬP KHÁ NHỜ TRỒNG PHONG LAN

Xã hội ngày càng phát triển thì nhu cầu sử dụng cây cảnh, hoa kiểng dùng trang trí trong gia đình được người dân quan tâm. Tại Bến Tre, có nhiều người trồng phong lan theo hướng kinh doanh và đã làm giàu từ loại cây cảnh này. Anh Nguyễn Duy Tường, ở ấp Phước Trung, xã Phước Mỹ Trung, huyện Mỏ Cày Bắc đạt thu nhập khá cao với mô hình trồng phong lan bán giống và bán hoa.

Trước khi là chủ vườn phong lan khá quy mô, anh Tường từng là công nhân chăm sóc phong lan cho các hộ trồng phong lan ở Củ Chi (TP. HCM). Nhận thấy khách hàng chọn mua phong lan làm vật trang trí ngày càng tăng, với kỹ thuật chăm sóc phong lan học được trong thời gian 2 năm làm thuê, anh Tường về quê nhà ở xã Phước Mỹ Trung đầu tư điểm sản xuất, kinh doanh phong lan.

Lúc đầu, anh Tường mua 2.000 giỏ phong lan dendrôbium và 2.000 giỏ môkara về nuôi lấy hoa và nhân giống bán cho khách hàng. Sau thời gian chăm sóc khoảng 6 tháng, anh Tường thu hoạch đợt hoa phong lan dendrôbium đầu tiên cung cấp trên thị trường. Sau một năm chăm sóc, mỗi giỏ phong lan anh Tường thu hoạch khoảng 40 bông hoa bán cho các shop hoa tươi trong tỉnh Bến Tre và tỉnh Trà Vinh nhằm cung cấp cho khách hàng dùng làm trang trí các tràng hoa, giỏ hoa, trang điểm cô dâu… Ngoài ra, từ năm 2009 đến nay anh Tường đã nhân giống phong lan dendrôbium bán trên 2.000 giỏ với giá bình quân 30.000 đồng mỗi giỏ. Riêng về giống phong lan môkara, đến nay anh đã nhân giống bán được 1.300 giỏ, giá bình quân 120.000 đồng mỗi giỏ.

Anh Tường cho biết: “Phong lan trồng dễ thành công, nguyên liệu trồng phong lan chủ yếu là than, vỏ dừa. Các chậu lan cần chọn cùng kích thước, cùng giống, cùng độ tuổi, bố trí theo từng khu vực để dễ chăm sóc. Nước tưới cho phong lan phải sạch, có rãnh nước dưới dàn lan để tạo khí hậu mát cho vườn lan. Chỉ tưới nước đủ ẩm, nên tưới vào sáng sớm hay chiều mát, tránh tưới buổi trưa khi trời đang nắng nóng. Cần che bớt ánh sáng mặt trời, tránh ánh nắng chiếu toàn bộ, nhất là vào buổi chiều. Bên cạnh đó, cần quan tâm phòng trừ các loại sâu bệnh cho phong lan như sâu hại thân lá, rệp sáp, rệp trắng, rầy mềm, nấm, vi khuẩn hay virus, bệnh thối rễ,…”.

Với diện tích 250 m²  đất sản xuất phong lan, năm 2010 anh Tường đạt thu nhập khoảng 70 triệu đồng, năm 2011 tăng lên khoảng 100 triệu đồng. Bà Nguyễn Hạnh Nguyên, Phó Chủ tịch UBND xã Phước Mỹ Trung, huyện Mỏ Cày Bắc nói: “Mô hình trồng hoa phong lan của anh Tường hiện nay được địa phương chọn nhân rộng đối với các hộ có điều kiện sản xuất phù hợp. Qua đó góp phần phát triển nghề cây giống, hoa kiểng mà chúng tôi đang có kế hoạch vận động người dân trên địa bàn xã hình thành làng nghề chuyên về cây giống hoa kiểng trên địa bàn”.

Ngoài các giống phong lan chủ lực trên, anh Tường còn đầu tư mua 650 giỏ phong lan các giống như hồ điệp, cattleya, vũ nữ để nhân giống cung cấp theo thị hiếu của khách hàng. Anh Tường cho biết, tới đây anh sẽ nâng quy mô sản xuất phong lan dendrôbium lên 10.000 giỏ để đáp ứng nhu cầu khách hàng đang tăng cao hiện nay.

===============================

Trồng hoa lan

1 Thiết kế vườn:

– Nếu trồng lan để chơi, giải trí nên chọn :Dendrobium, Vũ nữ, Hồ điệp.

– Nếu trồng để kinh doanh cần thiết kế khung giàn lan làm bằng sắt chắc chắn, đảm bảo bền, chống gió bão. Giàn che ánh sáng dùng lưới màu xám hay xanh đen. Giàn đặt chậu bằng sắt, giàn treo bằng tầm vông hay sắt ống nước. Hàng trồng nên thiết kế vuông góc với hướng đi của ánh nắng.

2. Chọn giống: Có rất nhiều loài:

– Loài thích hợp cho trồng lan kinh doanh là các giống: MoNaKa, Dendrobium, Phalaenopsis, Oncidium, Vanda, cattleya…là những loài hoa khỏe, đẹp và bền cây, cho ra hoa liên tục. Nên trồng nhiều chủng loại, nhiều màu sắc sẽ dễ tiêu thụ trên thị trường.

– Nếu trồng lan để chơi, giải trí nên trồng Dendrobium, Vũ nữ, Hồ điệp vì đây là những loài dễ chăm sóc và ra hoa.

– Trồng lan có thể nhân giống bằng nuôi cấy mô hay tách mầm, chọn tách mầm từ các chậu lan lớn, mỗi phần để 2-3 nhánh. Dùng dao sắc khử trùng bằng cồn, vết cắt cần gọn, sau cắt bôi vôi vào vết cắt cho nhanh lành sẹo.

3. Chuẩn bị giá thể và chậu: Giá thể để trồng lan có thể dùng than gỗ, xơ dừa, vỏ đậu phộng.

+ Than gỗ nung chặt khúc, kích thước 1 x 2 x 3cm, đem ngâm, rửa sạch, phơi khô.

+ Xơ dừa xé tơi ngâm khoảng 1 tuần cho bớt tamin và mặn, phơi khô. Mụn dừa cần rửa sạch phơi khô. Vỏ dừa chặt khúc 1 x 2 x3cm xử lý nước vôi 5%.

+ Vỏ đậu phộng: Dùng vòi nước phun nhiều lần để lượt bỏ một số tạp chất, giảm nhiệt, chất dầu, sau đó cho vỏ đậu phộng vào chậu bằng nhựa hay khay đất nung, kích cở tùy loại và độ tuổi. Nếu trồng trên luống thì cho vỏ đậu phộng vào luống dày 20cm. Nếu trồng kinh doanh thì dùng giá thể là vỏ đậu phộng thì giá thành rẻ hơn. Ngoài ra vỏ đậu phộng hút nước ít, độ ẩm vừa phải, lan ít bị nấm hơn.

4. Cách trồng:

– Trồng trên luống: Làm luống rộng 80cm, dài tùy khổ đất, cho vỏ đậu phộng vào dày 20cm. Hai đầu luống có thể dùng cột bêtông hay cột sắt để căng dây cáp, mỗi luống cần 3 hàng dây cáp nhỏ trên thanh ngang để định vị cho cây lan. Có thể điều chỉnh độ cao của dây cáp theo sự phát triển của lan.

– Nếu dùng lan cấy mô thì khi lan mô đạt khoảng 4cm cần chuyển ra ngoài. Cây mô rửa sạch để trên miếng lưới hay rổ kê trên chậu nước để giữ mát cho cây con. Giai đoạn trồng chung trên giàn lấy xơ dừa bó xung quanh cây lan cấy mô, dùng dây thun cuốn lại rồi đặt lên giàn. Sau khi trồng trên giàn được 6 -7 tháng thì chuyển sang chậu nhỏ. Khoảng 6 tháng thì chuyển sang chậu lớn. Sau mỗi lần chuyển chậu khoảng 1 tuần mới được bón phân. Thay chậu còn tùy kích cỡ của cây, mức độ thối, hư mục rêu bám…

* Lưu ý: Lan trồng trong chậu lâu ngày ra hoa ít, cần dỡ lan ra khỏi chậu, cắt bớt các rễ già và quá dài, chuyển sang chậu mới, thay giá thể mới, lan sẽ sinh trưởng tốt và ra hoa trở lại.

5. Chăm sóc:

Lan là cây trồng dễ chăm sóc, nếu chúng ta đảm bảo được các điều kiện thuận lợi cho lan phát triển. Các yếu tố quan trọng nhất cho lan là ánh sáng, nước tưới, độ ẩm, chậu hay giá thể và dinh dưỡng.

– Ánh sáng: Lan không chịu ánh sáng mạnh, cần làm giàn lưới che bớt ánh sáng, khi mới trồng nên làm lưới che hai lớp. Ánh sáng khoảng 65 – 70% là tốt nhất. Sau khi trồng xong tưới nước luôn (tưới phun sương) và duy trì 2 lần/ngày. Sau trồng 3 ngày tưới vitamin B1, pha 1cc/lít để kích thích ra rễ. Sau 7 ngày tưới phân NPK 30 – 10 – 10, liều lượng 5 – 10g pha vào bình 8 lít để phun. Khi cây nảy chồi mới, cây ra rễ nhiều ta tăng lượng phân bón.

– Phân bón: Lan rất cần phân bón nhưng không chịu được nồng độ dinh dưỡng cao, vì vậy bón phân cho lan phải thực hiện thường xuyên và tốt nhất là bằng cách phun qua lá. Phân bón cho lan phải chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng đa, trung và vi lượng với thành phần và tỷ lệ phù hợp với từng thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây. Nguyên tắc chung là lan trong thời kỳ sinh trưởng thân lá mạnh cần đạm cao, lân và kali thấp, trước khi ra hoa cần lân và kali cao, đạm thấp trong khi lan nở hoa cần kali cao, lân và đạm thấp hơn. Phân bón thích hợp cho các thời kỳ này là Đầu Trâu 501, 701 và 901, đây là loại phân có đầy đủ và cân đối đa, trung, vi lượng và các chất điều hòa sinh trưởng. Nồng độ và liều lượng phun tùy thuộc tuổi và thời kỳ phát triển.

– Tưới nước: Lan rất cần nước cho quá trình sinh trưởng phát triển. Nếu thiếu nước cây sẽ khô héo, giả hành teo lại, lá rụng nhưng không chết. Thừa nước, cây dễ bị thối đọt nhất là với các giống lan có lá đứng mọc sít nhau. Quá nhiều nước rễ có rong rêu và nấm bệnh phát triển mạnh. Nước tưới cho lan không quá mặn, phèn và clor dưới ngưỡng cho phép, pH 5,6. Chỉ tưới nước đủ ẩm, nên tưới vào sáng sớm hay chiều mát, tránh tưới buổi trưa khi trời đang nắng nóng. Sau những trận mưa bất thường, nhất là mưa đầu mùa cần tưới lại ngay để rửa bớt các chất cặn đọng lại trên thân lá.

– Phòng trừ sâu bệnh: Lan là cây cũng dễ bị sâu bệnh, nhất là trong điều kiện chăm sóc kém, điều kiện môi trường không thuận lợi. Tùy theo từng loại sâu bệnh mà dùng các loại thuốc thích hợp. Liều lượng và nồng độ phun cần theo đúng hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Nếu lan bị các loại sâu hại thân lá có thể dùng các thuốc chứa hoạt chất Fenitrothion, Trichlorfon như Ofatox 400EC, hoạt chất Cartap như Patox 95SP hay Captafon, Captan hoặc Actara 25WG. Lan bị rệp sáp, rệp trắng, rầy mềm dùng Supracid 40ED/ND, Suprathion 40EC, Bitox 40EC hay Ofatox 400EC. Lan bị nấm, vi khuẩn hay virus gây nên tình trạng cháy lá từng đám, vết cháy lan tròn dần, bệnh thối rễ dùng Zinep, Starner 20 WP hay Benomyl.

6. Thu hoạch và bảo quản hoa:

Hoa cắt cành ngâm trong dung dịch khoảng 15phút giúp hoa lâu héo, sau đó bọc lại bằng giấy báo.

Lan Hương (Theo VnDG – Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia)