TRỒNG LAN HÀI TẠI MIỀN TÂY NAM BỘ

Có thể nói, loại lan đẹp nhất trong số các loài lan được biết đến là lan Paphiopedilum (phát âm: pa-phi-ô-pe-đi-lum) và Cyripedilum (Xíp-ri-pe-đi-lum), đó là các loại cây cảnh lý tưởng. Chúng thường được gọi chung là lan Hài, có thể nhận ra chúng dễ dàng bằng hình dạng của hoa, cái môi hay lưỡi của chúng giống hình chiếc Hài. Các cây Cypripedilum cũng được gọi là Hài vệ nữ, xuất xứ từ Đông Âu và Bắc Mỹ, trong khi đó, các cây Paphiopedilum có xuất xứ từ Ấn Độ, Malaysia, đông nam á và Niu Ghi-nê.

Lá của lan Hài phát triển thành từng cặp từ gốc của cây. Cây giữ các lá này trong nhiều năm và cây sinh trưởng thành một cụm lớn. Chúng không có các giả hành vì vậy không thể lưu trữ nước và chất dinh dưỡng. Vì lý do này mà lan Hài không có mùa nghỉ, hoặc bị quá khô, mặc dù với hầu hết các loại hoa lan đều cần phải có sự thoát nước tốt.

Lan Hài có thể được trồng từ cây con đến trưởng thành hoặc được chia tách từ các cây trưởng thành. Các cây sống trong vùng khí hậu lạnh thường không có biến dị về lá, chúng thường có màu xanh, trong khi các cây sinh trưởng trong vùng ấm hơn thường có lá vằn, điều đó khiến cho chúng hấp dẫn ngay cả khi chúng chưa ra hoa.

Đa số các loài lan Hài sống dưới đất, có nghĩa là chúng được trồng trong đất, một số ít bám trên các cành cây và trong các hốc đá. Lan Hài tương đối dễ trồng và hoa của chúng thọ từ 8-10 tuần, ngay cả khi cắt hoa cắm lọ chúng cũng thọ được vài tuần. Hầu hết các loại Hài lai rất đa dạng về kích cỡ và màu sắc hoa.

Có một số loài cây thích hợp với điều kiện sống nơi bậu cửa sổ, hai loại lan hài Paph.callosum và paph.sukhakulii. Cả hai xuất xứ từ Thái Lan, nở hoa vào mùa thu và yêu cầu điều kiện nhiệt độ ấm. Nếu bạn có đầy đủ các điều kiện tốt cho việc trồng lan Hồ Điệp, bạn cũng có thể trồng lan Hài và chúng cũng là một sự thử nghiệm thú vị!

Các bạn củng đã biết Miền Tây NB là khu vực nóng và ẩm ,trong thời gian bắt đầu như hôm nay nhiệt kế thực ghi tại vườn lan của nhà mình trên 34 độ C , đây là trở ngại lớn nhất cho các bạn nếu thích trồng lan Hài qua đây mình đưa ra những điều cần biết khi muốn tiến hành trông lan hài .
Đối vớii các bạn mới bắt đầu trồng Lan ,hoặc chỉ có trồng vài chậu thì có lời khuyên là đừng nên trồng Lan Hài lúc nầy vì Lan Hài nơi đây không thể sống đơn độc mà phải treo dựa vào phía trong các chậu khác có cùng độ sáng tương đối thấp như Hồ Điệp .

– Phải tập cho Lan Hài quen dần với Tiểu khí hậu nơi vườn nhà mình đang trồng các loại lan khác như Hồ Điệp hay Vanda treo ..muốn vậy thì nên mua về trồng vào lúc cuối mùa mưa ( tháng 10 âm lịch) khi ấy thời tiết mát mẻ , lan dễ thích nghi hơn ,chọn mua những loại lan Hài tương đối dễ trồng ( Hài rừng Việt Nam như Delenatii , Hài Vân ,hay các loại Hài đã có trồng ở vườn lan gần nơi bạn cư ngụ .

– Nên mua có sẳ trong chậu và cứ để nguyên tiếp tục trồng nếu chưa có kinh nghiệm thì đừng nên thay chậu vào lúc nầy ,các chậu lan khi trồng nên đậy thêm dớn rong trắng hay rể lục bình chung quanh gốc để giữ ẩm và hạn chế sức nóng tác động vào gốc và rể vì phần nầy nhạy cảm với sức nóng mà Lan Hài sống chưa quen ,chưa thích ứng kịp.

Trong khâu nuôi trồng ,xin lưu ý đến các bạn vài ý sau :

– Trước tiên ta hảy so sánh sự khác nhau về cấu trúc thân lá rể lan hài với những cây lan khác chúng ta đang trồng , sự khác nhau về môii trường sống tốt của lan hài ( như ở Đàlạt..) và môi trương hiện tại nơi ta sẽ trồng lan nầy. Qua đó ta thấy sự khác nhau về cấu trúc rể:

– rể lan hài là loại rể mọc trong chậu ,không mọc ló ra ngoài chậu

– rể lan có những long tơ bao bọc nên nhạy cảm ,không giử được lâu khi ra ngoài không khí giống như như rể các cây trồng trên đất khác(ở miền nam VN) –

– khi ta tiến hành trồng mới ,sang chậu hay nhừng cây trong chậu mang về từ vùng khác (như ở Đàlạt có cách trồng thoáng bằng rể dương xỉ..) thì ta phải nhanh chóng đậy trên mặt chậu những giá thể giử ẩm tốt như : dớn rong ,rể lục bình , xơ dừa băm nhỏ.,và các chất trồng khác như than củi.. đều phải băm nhỏ .

– nếu mua cây lan hài nhổ rể thì ta phải tiến hành trồng ngay với giá thể là hổn hợp có tính năng giử ẩm tốt (xơ dừa băm nhỏ ,đá nhỏ , than đập nhuyễn ,rể lục bình .. (giống như trồng địa lan hay lan hồ điệp ),trồng thấp hơn chậu 3-4 phân và chất trồng phải bít rể ,và toàn thể rể lan hài phải giấu kín hoàn toàn trong giá thể và bên trong chậu lan , có thể dùng bao mủ trong bao quanh chậu lan hài và để vào trong mát và giử ẩm

– để vào nơi mát ,ánh sáng thấp < 3.000 ánh nến ,có thể treo lẩn vào bên trong các chậu hồ điệp hay các loại lan có ánh sáng thấp khác .,ở miền tây nam VN không thể trồng lan hài treo đơn độc trước hiên nhà hay dưới mái tôn nóng rát như những loại lan khác được.

– giữa trồng lan hài và lan cattleya có sự khác biệt và trái nghịch nhau,với những bạn ở miền tây nam VN mới bắt đầu trồng lan thì nên trồng cattleya ,vì lúc nầy số lan bạn trồng trong giàn còn ít không ảnh hưởng và giúp dể trổ hoa với loại lan cattleya và nơi đây là thích hợp cho nuôi trồng loại lan nầy ;, và vì lan hài không thể treo đơn độc như cattleya với nhiệt độ quá cao >30 độ sẻ làm nóng rát vào thành chậu ,làm cây suy kiệt vì sốc nóng (nhiệt độ thích hợp lan hài không thể cao hơn 30 độ C.) ảnh hương trục tiếp đến rể ,thân và lá lan hài có kết cấu mỏng manh và dể bốc hơi qua lá ..

– nên trồng trong chậu ít lổ và chậu đất nung là tốt nhứt (vì chậu đất nung giúp điều hoà nhiệt hơn chậu nhựa .)

– lan hài rừng giống mọc từ những nơi có đá vôi ,khi tiến hành trồng ta nên bỏ vào chậu một ít vôi (vôi ăn trầu ) để bổ sung .vài hàng góp ý .

cây lan hài xuất xứ từ Đàlạt (nhổ gốc không giá thể )trồng sau 7 tháng đã cho hoa , cùng với hài delanettii và các loại có hình trên không biết tên là những loại dễ trồng (không biết tên ),mình xin giới thiệu với các bạn Miền Tây tham khảo và trồng thử nghiệm ??

Hình ảnh lan Hài trồng ở Miền Tây của bác Lê Văn Vinh